Pierwsza propozycja to modernizacja czołgu PT-91 Twardy (lub starszych T-72M1) do wariantu M2, która ma na celu zwiększenie możliwości ogniowych wozu, jego przeżywalności na polu walki, mobilności w różnym terenie, prowadzonych działań oraz poprawę komfortu pracy załogi.

W ramach modernizacji samego kadłuba wozu zastosowano silnik S-12U (zmodyfikowany W-46 o mocy 850 KM) ze wzmocnioną przekładnią mechaniczną (do wersji Cx) w układzie napędowym, wzmocniono zawieszenie wozu (wałki skrętne, amortyzatory i zderzaki elastomerowe), zmodernizowano karuzelowy automatyczny system zasilania w amunicję oraz doposażono czołg w nowy pancerz reaktywny (zmodyfikowana Erawa I/II opracowywana już od kilku lat i będąca poniekąd rozwinięciem koncepcji Noża z Ukrainy) i osłony prętowe z tyłu oraz z boków kadłuba. Dodatkowo czołg otrzymał gąsienice z nakładkami gumowymi, dodatkowy agregat prądotwórczy (APU) o mocy 8-10 kW i kamerę cofania KDN-1.

Serwis Specjalny Defence24: MSPO 2017 - wiadomości i analizy z Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach

Sama wieża uzbrojona została w 125 mm armatę 2A46MS (której parametry wydają się najlepiej dopasowane do modernizacji PT-91) o długości lufy 48 kalibrów, wyrzutnie granatów dymnych 902A i system samoosłony SSP-1 Obra-3. W celu zwiększenia możliwości ogniowych i polepszenia świadomości sytuacyjnej załogi zastosowano SKO SAVAN-15, noktowizor dowódcy TKN-3Z i noktowizor kierowcy PNK-72 Radomka. Czołg otrzyma też System Obserwacji Dookólnej (SOD) produkcji PCO. W wozie zmieniono rozmieszczenie amunicji drugiego rzutu.

Z kolei PT-17 jest rozwinięciem wcześniejszej koncepcji w postaci demonstratora wozu PT-16. Jest to już głęboka modernizacja czołgu, z nową wieżą i uzbrojeniem w postaci 120 mm ukraińskiej armaty KBM-2 o długości lufy 50 kalibrów czy pancerzem kompozytowym. W tylnej niszy wieży znajduje się magazyn amunicji pierwszego rzutu na 22 sztuki amunicji z zautomatyzowanym podajnikiem. Na wieży zainstalowano panoramiczny przyrząd dowódcy VIGY-15, głowice optoelektroniczne GOC-1 NIKE i GOD-1 IRIS, system samoosłony SSP-1 Obra-3, ZSMU-1276 a sama architektura wozu jest przygotowana do instalacji BMS czy dodatkowych środków łączności i przekazywania danych.

Napęd zapewnia power-pack (silnik S1000R). Dodatkowo czołg wyposażono w APU oraz klimatyzację. Kierowca ma do dyspozycji kamerę cofania KDN-1, a samym pojazdem steruje za pomocą wolantu kierownicy. Czołg powstał w kooperacji z przemysłem ukraińskim.

Demonstrator wozu Leopard 2PL - w stosunku do określonego już zakresu modernizacji obejmującego zmiany w systemie kierowania ogniem czy wzmocnienie opancerzenia - otrzymał dodatkowo przede wszystkim wprowadzone usprawnienia podnoszące komfort pracy załodze i jego codzienną eksploatację. M.in. zewnętrznie widać na wieży mocowany z tyłu, duży pojemnik na wyposażenie dodatkowe oraz zmieniony kształt osłon bocznych (odsłonięte tylne koła napędowe). Mniej widoczne są także nowe mocowania klapek otworów dostępu do mechanizmów i zespołów pojazdu ułatwiające jego obsługę.

Z kolei poznańskie Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne, również należące do PGZ przygotowały ofertę modernizacji czołgu Leopard 2A5 polegającą na wyposażeniu go w multispektralny kamuflaż mobilny grupy Lubawa. Użycie takiego wyposażenia utrudnia wykrycie czołgu nie tylko wzrokowo, ale też za pomocą środków obserwacji technicznej, w tym radarowych i termowizyjnych. Obecnie, biorąc pod uwagę rosnące zastosowanie systemów termowizyjnych, czy np. rozpoznawczych dronów przekazujących dane artylerii przez potencjalnego przeciwnika, kwestia zabezpieczenia pododdziałów pancernych przed wykryciem nabiera szczególnego znaczenia.

Przedstawiony program modernizacji PT-91M2 (a nawet starszych T-72M1) wydaje się realnym do zrealizowania przez polski przemysł i w miarę, pod różnymi względami ekonomicznie uzasadnionym. Oczywiście taki zakres modernizacji nie zapewni tego, że czołg stanie się maszyną odpowiadająca wozom najnowszej generacji, ale pozwoli za rozsądną cenę na zwiększenie jego możliwości oraz zabezpieczenie procesu szkolenia i przygotowanie się do wejścia do eksploatacji nowych maszyn. Ważne przy tym jest równoległe wdrożenie z nim nowej, skuteczniejszej amunicji. 

PT-17 to już dużo większy koszt i raczej ta modernizacja (lub jej elementy) mogłaby być propozycją eksportową PGZ.

Czytaj więcej: Najnowsze informacje i analizy z Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach 

Leopard 2PL zgodnie z realizowanym harmonogramem w pierwszym kwartale przyszłego roku ma trafić na badania porównawcze do WITPIS, by w trzecim zostać przekazany wojsku.