MSPO 2016: Modernizacja Leoparda po polsku

Czytaj więcej: Nowy Serwis Specjalny MSPO.Defence24.pl - Najnowsze informacje i analizy z Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach. Zapraszamy.

Leopard 2 PL w konfiguracji zbliżonej do tej wymaganej przez polskie MON po raz pierwszy zaprezentowano na tegorocznych MSPO w Kielcach pomimo, że zgodnie z przyjętym harmonogramem prototyp pojazdu powinien być gotowy do marca 2018 roku. Przyjęta konfiguracja jest efektem kompromisu trzech kluczowych z punktu widzenia tego procesu czynników, czyli zwiększenia możliwości taktyczno-technicznych, ale w granicach uwarunkowanych założeniem zmieszczenia się w określonej konstrukcyjnie maksymalnej dopuszczalnej masie, a przy tym utrzymania kosztów na akceptowalnym poziomie.

Program modernizacji ma na celu nie tylko podniesienie możliwości taktyczno-technicznych wozu i dostosowanie go do wymogów współczesnego pola walki ale również uzyskanie przez polskie podmioty zdolności do samodzielnych obsług, napraw i modernizacji tych maszyn w przyszłości. Stosowna umowa została podpisana pomiędzy PGZ, ZM Bumar-Łabędy i MON pod koniec 2015 roku. W programie wezmą również udział inne spółki PGZ jak WZM w Poznaniu, ZM Tarnów, PCO, OBRUM Gliwice czy Rosomak SA, partnerem zagranicznym jest Rheinmetall.

Proponowany zakres modernizacji spowoduje wzrost masy z obecnych 55 ton do ponad 59 ton (chociaż konstrukcyjnie i po przeglądzie wybranych podwozi określono wytrzymałość zasadniczych elementów zawieszenia na obciążenie masą ok. 63 tony).

W ramach modernizacji dokonano wymiany przyrządu obserwacyjno-celowniczego dowódcy, hydraulicznej stabilizacji armaty i napędu wieży na elektryczną oraz wzmocniono poziom ochrony wozu poprzez założenie dodatkowej osłony balistycznej. W wieży dodatkowo zainstalowano wykładziny przeciwodłamkowe. Załoga uzyskała zdolność do prowadzenia działania w systemie „hunter-killer”, a celownik dowódcy wzbogacił się (podobnie jak działonowego z EMES 15) o kamerę termowizyjną III generacji. Armata wyposażona została w elektroniczny spust oraz doposażono ją w elementy umożliwiające strzelanie za pomocą amunicji DM63A1 i DM11 (wprowadzono dane balistyczne nowej amunicji i zmodyfikowano SKO wyposażając go  programator). 

Kierowca dostał dzienno-nocną kamerę KPP-1 z PCO do jazdy wstecz i manewrowania czołgiem do tyłu oraz usprawniono sam moduł kierowania wozem. Dodatkowo zmodernizowano układ przeciwpożarowy przedziału silnikowego, ukompletowano układ przeciwwybuchowy, dodano agregat prądotwórczy APU (o mocy 17 kW umożliwiając redukcję liczby akumulatorów z 8 do 6) oraz kosze na wyposażenie, nowe uchwyty zewnętrzne i dostosowano osprzęt holowniczo-ewakuacyjny do zwiększonej masy wozu.

Na wieży pojawi się dodatkowy pancerz opracowany przy udziale firmy IBD Deisenroth Engineering, ale bez zaślepienia okna celownika działonowego. Według przedstawicieli ZM Bumar – Łabędy moduły pancerza nie są tożsame z tymi prezentowanymi na MBT Revolution ale stanowią kolejne ogniwo rozwojowe oraz są efektem doświadczeń z montażu takich modułów m.in. na czołgach singapurskich. Zastosowany system mocowania umożliwia dalszą łatwą ich wymianę w przyszłości. Rozmieszczenie pancerza ma umożliwić wyjście kierowcy dla każdego położenia wieży czołgu. Według wykonawców modernizacji sumaryczna odporność wieży ma być wyższa niż w Leopardzie 2A5.

Nie przewidziano natomiast wzmocnienia dna kadłuba oraz zamontowania nowego, redukującego skutki wybuchu pod pojazdem fotela kierowcy. To ostatnie rozwiązanie przy wysokiej efektywności mogłoby zapewnić redukcję masy przy stosunkowo niewielkim koszcie.

Wiadomo też, że zastosowanie amunicji DM63A1 spowoduje dokonanie zmian w oporopowrotniku (wymieniony zostanie opornik prawy, opornik lewy, powrotnik, wskaźnik odrzutu) oraz pojemnik na łuski.

Czołgi Leopard 2PL nie otrzymają na razie systemu BMS. Zaimplementowanie takiego rozwiązania umożliwiłoby znaczne zwiększenie świadomości sytuacyjnej załóg i jest pożądane w przyszłości. W ramach zakresu modernizacji określonego przez MON nie przewidziano też wymiany dotychczas stosowanych środków łączności. Resort nie zdecydował się na implementację nowego systemu między innymi z uwagi na to, że w momencie sygnowania umowy docelowe rozwiązanie w tym zakresie nie zostało jeszcze wybrane.

Niezależnie od samego procesu modernizacji jej wprowadzenie spowoduje konieczność zmian w systemie eksploatacji, szkolenia i wsparcia czołgów. Wraz z nabywaniem przez polskie podmioty doświadczenia w remontach i obsłudze zmodernizowanych maszyn należałoby przygotować wymagane zapasy części i zestawów, uruchomić (opłacalną z ekonomicznego punktu widzenia) produkcję elementów ulegających częstemu zużyciu czy wpracować samodzielnie wymagania pod kolejne modernizacje wozów w przyszłości.

Wobec MON powstaje pytanie, w jakim zakresie i z jakimi ekonomicznie skutkami założenia modernizacyjne wozów Leopard 2PL mogą w przyszłości zostać zaimplantowane do wersji Leopard 2A5.

Sam proces modernizacji symulatorów ASPT i AGPT będzie realizowany w ramach odrębnej umowy, ale jej założenia oparte będą o na dostosowaniu do środowiska pracy i możliwości przyszłego czołgu Leopard 2PL. Takie rozwiązanie może wpłynąć na przesunięcie procesu modernizacji w czasie, brak też jest według dostępnych informacji wymagania wpięcia tych systemów i nowo pozyskanych symulatorów dla kierowców w jeden wspólny system.

Dobrym krokiem na przyszłość byłoby zwiększenie współpracy pomiędzy PGZ a Rheinmetall w takich dziedzinach jak opracowanie i produkcja nowych rodzajów amunicji czołgowej, rozwój i modyfikacja systemów kierowania ogniem i przetwarzania danych, systemów opancerzenia oraz programowania amunicji. Dałoby to efekty nie tylko w programach związanych z dalszą modernizacją czołgów bądź budową nowej maszyny, ale również tych związanych z opracowaniem nowego bwp czy transportera opancerzonego.  

Marek Dąbrowski

Czytaj więcej: Nowy Serwis Specjalny MSPO.Defence24.pl - Najnowsze informacje i analizy z Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach. Zapraszamy.